به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «الفبای پزشکی خواب» نوشته پاول ریدینگ با ترجمه دکتر حبیبالله خزائی و پیمان ولدبیگی از سوی انتشارات «ارجمند» به بازار کتاب عرضه شده است.
کتاب در یازده فصل تدوین شده است. پنج فصل نخست کتاب شامل «خواب نرمان در مقابل خواب غیرنرمال»، «تشخیص اختلالات خواب»، «خوابآلودگی مفرط روزانه»، «سندرمهای آینه خواب» و «بیخوابی» است.
«بیخوابی ثانویه (یا همبود)»، «ناهنجاریهای خواب (پاراسومنیاها)»، «اختلالات خواب در کودکان»، «خواب در بیماریهای نورودژنراتیو»، «خواب در بیماریهای روانپزشکی» و «داروهای مورد استفاده در طبخواب» عنوان دیگر فصلهای این کتاب را تشکیل میدهد. پایانبخش کتاب نیز «واژهنامه فارسی به انگلیسی» است.
نویسنده در تعریف خواب نوشته است:«خواب non-REM را میتوان براساس الکتروآنسفالوگرام مغزی به خواب سبک و خواب عمیق تقسیم کرد. تقریباً 20 درصد از شب در حالت عجیب خواب REM سپری میشود که برطبق تایید مطالعات اخیر عکسبرداری کارکردی مغز بخش اعظم قشر مخ و سیستم لیمبیک در آن بسیار فعال است. در مقابل این فعالیت متابولیکی افزایش یافته تکانههای عصبی نزولی بازدارندهای از طرف ساقه مغز وجود دارند که بخش اعظم عضلات پیرامونی را در طول خواب REM تحریک عصبی کرده و موجب میشوند فرد دچار شلی آتونیک (فقدان تونوس) و فقدان رفلکس شود.)»
نگارنده تاکید دارد که «در واقع هیچ تست عینی وجود ندارد که بهطور مستقیم سطح خوابآلودگی فرد را ارزیابی کند. پرکاربردترین مقیاس جایگزین، تست مکرر زمان نهفتگی خواب (MSLT) است، در این تست از بیمار خواسته میشود با لباس کاملاً پوشیده روی یک تخت دراز بکشد و وی را تشویق میکنند در محیطی خوابآور که مانیتور میشود، بخوابد. میانگین زمان نهفتگی برای ورود به مرحله 1 خواب non-REM برای چهار یا پنج فرصت چُرت در فواصل دو ساعته در طول صبح و اوایل بعدازظهر ثبت میشود. عمق هرخواب و اینکه خواب REM به دست آمده است یا نه، ثبت میشود، هر فرصت چُرت 20 دقیقه طول میکشد.»
خوابآلودگی مفرط
درباره خوابآلودگی مفرط روزانه و روشهای شناسایی آن در صفحه 40 آمده است: «خوابآلودگی مفرط روزانه نشانه شایعی است که علیرغم ایجاد ناتوانی چشمگیر در تمام انواع فعالیتهای روزمره، اغلب نادیده گرفته میشود. خوابآلودگی مفرط روزانه بهطور عمده در نتیجه بیماریهایی همچون آپنه انسدادی خواب بهوجود میآید که باعث خواب شبانه ناکافی یا نامطلوب مزمن میشوند. خوابآلودگی مفرط روزانه ممکن است از یک اختلال خواب اولیه ناشی شود که در آن آسیبشناسی مغزی ثابت یا فرض شدهای در نواحی مغز وجود دارد که در تنظیم خواب نقش دارند.»
سندرم آپنه خواب
«سندرم آپنه خواب» انسدادی یا (OSA) بهطور معمول در افرادی با زمینه خُروپُف شدید ایجاد شده و تقریباً بر چهار درصد از مردان میانسال تأثیر میگذارد. اکثر بیماران مبتلا به آپنه خواب انسدادی دارای چاقی مرکزی چشمگیری هستند که بر دور شکم و گردن تأثیر میگذارد. آشکارترین پیامد آپنه خواب اسندادی، خواب غیر نیروزا شبانه همراه با خواب آلودگی چشمگیر متعاقب آن در طی روز است که فرد را در معرض تصادفات و عملکرد ضعیف کاری قرار میدهد.»
در ادامه این مطالب درباره سندرم آپنه خواب میخوانیم: «آثار سوءمتابولیکی و قلبی ـ عروقی(OSA) بر سلامت عمومی روزبهروز بیشتر بهعنوان پدیدههای احتمالاً برگشتپذیر شناخته میشوند. درمان از طریق فشار مثبت پیوسته مجرای تنفسی(CPAP) بهترین درمان ثابت شده برای این سندرم است هرچند که در صورت عدم موفقیت یا نامناسب بودن این روش میتوان از روشهای دیگری استفاده کرد. ابزارهای جلو آورنده فک پایین میتوانند برای (OSA) خفیف یا متوسط مفید باشند.»
آپنه خواب مرکزی(CSA) چه زمانی رخ میدهد
«آپنه خواب مرکزی، زمانی اتفاق میافتد که افراد مبتلا نمیتوانند در هنگام خواب نفس بکشند و علل و عوامل همراه متعددی دارد که بارزترین آنها نارسایی قلبی چشمگیر است. درمان (CSA) پیچیده است و در صورتی که آثار سوء روزانهای نداشته باشد ممکن است همیشه به درمان احتیاج نداشته باشد.»
بیخوابی چیست؟
درباره بیخوابی در صفحه 83 آمده است: «تعریف دقیق بیخوابی مزمن بهعنوان یک اختلال خواب، مشکلآفرین است زیرا این اختلال بسیار شایع بوده و دارای ماهیتی نامتجانس است.»
نویسنده در ادامه بیخوابی را با افسردگی، فشار خون بالا و علائم متعدد جسمی مرتبط اعلام میکند و ادامه میدهد که بیخوابی مزمن، بهطور معمول بهوسیله یک آغازگر یا رویداد زندگی در افراد مستعد تسریع شده و سپس در طول ماهها یا سالها به خاطر افکار یا عادات ناسازگار وخیمتر میشود.»
نگارنده ادامه میدهد که «بیخوابی روانی ـ جسمی علت اکثر موارد بیخوابی اولیه بوده و بهطور عمده تصور میشود که نمایانگر برانگیختگی مفرط شناختی است. بیخوابی خفیف به توصیههای ساده در مورد بهداشت خواب توأم با درمان آرامسازی پاسخ میدهد. شناخت ـ رفتار درمانی (CBT) ساختار یافته متناسب با بیخوابی بهترین درمان ثابت شده برای موارد شدید یا مقاوم است.»
نویسنده درباره درمان دارویی بیخوابی هشدار میدهد اما یادآور میشود که «در موارد خاص احتمالاً همراه با راهکارهای دیگر نقش مهمی دارد.» ریدینگ ادامه میدهد که از داروهای مسکن مختلفی بهعنوان دارویهای خوابآور جایگزین استفاده میشود هرچند که کیفیت کمی خواب اغلب به خاطر آثار جانبی یا بازدارنده آنها بر خواب عمیق non-REM بهبود نمییابد.»
کتاب «الفبای پزشکی خواب» با شمارگان یکهزار و 100 نسخه در 184 صفحه، بهبهای 10 هزار تومان از سوی انتشارات «ارجمند» به بازار کتاب عرضه شده است.